Terugblik: 20 jaar LEADER in Zuid-Holland

Ook de weergoden werkten mee om van het event een succes te maken. Onder een prachtige herfstzon verwelkomden we een zeer diverse gezelschap van bestuurders en medewerkers van gemeente en provincie, agrarische en andere ondernemers, burgers en andere buitenlui, in totaal zo’n 60 mensen uit de hele provincie op de prachtige locatie van Booij Kaasmakers midden in de Alblasserwaard.

Met oude bekende werden herinneringen op te halen en er werden vele, nieuwe contacten gelegd. Na de streekeigen lunch volgde een afwisselend programma onder de enthousaste leiding van dagvoorzitter Maureen van Leeuwen.

Na een korte introductie, volgde eerst een korte Europa quiz. Hoewel er een behoorlijk aantal mensen goed op de hoogte zijn, bleek er ook wel ruimte voor verbetering als het gaat om de algemene kennis over de Europese Unie.

Daarna werd in een animatie van 2 minuten 20 jaar LEADER samengevat. De animatie is te bekijken via ons YouTube kanaal

In de afgelopen 20 jaar zijn meer dan 250 projecten gerealiseerd met steund vanuit het LEADER programma. Twee daarvan werden naar voren gehaald om hun ervaringen te delen: Daan Iken, voormalig directeur van de Stichting Zorgboeren Zuid-Holland vertelde hoe LEADER in de beginperiode van de professionalisering van landbouw & zorg ondersteuning had geboden, wat bijgedragen heeft aan het succes van vandaag. Reinier Kempenaar, akkerbouwer in Woubrugge, vertelde hoe hij op het idee kwam om een leegstaande bedrijfsgebouw om te turnen in een hoogwaardig restaurant annex vergaderlocatie: De Dyck. Een deel van zijn land heeft hij omgevormd tot ‘de grootste moestuin van Nederland’ waarmee het restaurant wordt voorzien van kraakverse, lokale producten. Hij startte dit initiatief midden in de financieel-economisch crisis van 10 jaar terug. De LEADER bijdrage was erg belangrijk omdat hij daarmee ook de bank kon overtuigen om een lening beschikbaar te stellen.

Daarna interviewde Maureen een aantal direct betrokkenen: Menko Wiersema, oud-medewerker van de provincie, vertelt hoe het 20 jaar geleden allemaal begon. Hoe hij, door aan letterlijk iedereen binnen de provincie te laten weten dat Zuid-Holland miljoenen euro’s aan plattelandsgeld liet liggen, hij de geesten warm kreeg om ook mee te doen aan LEADER.

Theo van Leeuwen, boer in ruste, en voorzitter van de Lokale Actie Groep Holland Rijnland deelde zijn ervaringen als LAG-lid. Volgens eigen zeggen, de leukste bestuursklus die hij ooit heeft gedaan; Marieke Kok, inmiddels ook al weer vele jaren actie als LEADER-coördinator in de regio, gaf een kijkje achter de schermen hoe het begeleiden van initiatiefnemers aan zijn werk gaat.

Provinciaal Gedeputeerde Meindert Stolk was aanwezig om het door bureau Ecorys opgestelde evaluatierapport ’20 jaar LEADER in Zuid-Holland’ te ontvangen uit handen van Hans Nuiver, lid van de Lokale Actie Groep Holland Rijnland en lid van de begeleidingscommissie van de evaluatie. Hans gaf de gedeputeerde mee dat de verwachtingen rond LEADER hoog gespannen zijn als het gaat om de bijdrage aan het oplossen van de grote problemen op het platteland op het gebied van klimaaat, stikstof, biodiversteit en het toekomstperspectief van de agrarische sector. Gegeven de zeer beperkte middelen die voor LEADER beschikbaar zijn, loop je het risico dat de verwachtingen niet ingelost gaan worden. De gedeputeerd pakte dit direct op door op te merken dat het de provincie er om gaat om vooral ook de koppelkansen te benutten tussen de verschillende programma’s, b.v. het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Uit zijn reactie viel op te maken dat, zoals Marieke Kok het noemde, de gedeputeerde inmiddels ook een ‘LEADER-belieber’ lijkt te gaan worden.

Hans Nuiver (l) overhandigt het rapport aan gedeputeerde Meindert Stolk

Ons platteland maken we samen!

In Deel II waren de deelnemers zelf aan zet. Helemaal in de spirit van LEADER zijn informatie en ideeën gedeeld voor de toekomst van ons platteland. De nieuwe LEADER periode komt er aan. In vier gebieden, Zuid-Hollandse Delta, Alblasserwaard, Krimpenerwaard en het Hollandse Plassengebied, zijn lokale groepen van belanghebbenden met elkaar aan de slag om een nieuw programma te schrijven voor de periode 2023-2028. Dit gebeurt uiteraard in een zeer bewogen periode van landbouw en platteland: we staan aan de vooravond van grote veranderingen en uitdagingen. Wat kan LEADER bijdragen aan het bieden en realiseren van nieuwe perspectieven?

Dit gebeurde aan de hand van acht gesprektafels:

  1. Wat kunnen we leren van LEADER projecten? – Ilia Neudecker, coördinator LEADER Kop van Noord-Holland en Perry Boer, Waterliniehoeve (https://waterliniehoeve.nl)
  2. Hoe start je een kleinschalige, coöperatieve boerderij? – Lian Tan, voorzitter Stichting Herenboeren Groene Hart, https://herenboerengroenehart.nl
  3. Alles wat je wilde weten, maar niet durfde te vragen over LEADER en het Nationaal Strategisch Plan – Mathijs Sol, POP-coördinator Provincie Zuid-Holland, https://www.toekomstglb.nl/het-nsp-in-opbouw
  4. De ins en outs van de LEADER werkwijze: een stoomcursus in 20 minuten – Marieke Kok, coördinator LEADER Polders met Waarden, https://poldersmetwaarden.nl
  5. De leukste bestuursklus van je leven: lid zijn van een Lokale Actie Groep – Theo van Leeuwen, voorzitter LEADER Holland Rijnland, https://www.leader-hollandrijnland.nl
  6. Echt of nep: hoe weet je nou of een streekproduct the real deal is? – Carla Glorie – voorzitter Stichting Groene Hart Streekproducten, https://stichtinggroenehartstreekproducten.nl
  7. De Oogstwinkel: hoe bereik je als boer de consument op een directe, maar ook laagdrempelige manier? – Joost van Schie en Fennie Lansbergen, https://www.oogst.shop
  8. CO2-certificaten: een nieuw verdienmodel voor de landbouw? – Ad van Rees, melkveehouder, https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2021/09/23/boeren-alblasserwaard-gaan-carbon-credits-verkopen.

Als slot van deze geslaagde bijeenkomst werd het glas geheven en een toost uitgebracht op de toekomst van LEADER en het Zuid-Hollandse platteland met een streekeigen wei-bier.

Van de bijeenkomst is door Rebecca Kok een sfeerimpressie gemaakt.